historisch geheugen

Historisch geheugen, collectief geweten

debatavond (in het Engels en het Nederlands) op donderdag 25 november 2021

Mensen worden uitgesloten om wie ze zijn of omwille van de groep waartoe ze behoren. De weigering om over dit onrecht na te denken nam toe voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het is ook vandaag een opvallend gegeven, zoals blijkt uit de toenemende polarisering en de nood tot erkenning van verschillende herinneringsnarratieven (communisme, kolonialisme, fascisme, nazisme, …).

Onverwerkte verledens en taboeïsering, bepaalde historische trauma’s boven andere stellen, versterken bestaande maatschappelijke ongelijkheden.

  • Welke vraagtekens roept dit op bij de lessen uit de geschiedenis?
  • Welke implicaties heeft dit voor herinneringseducatie?
  • Kan de erkenning van een pluralistische herdenkingscultuur bijdragen tot een meer geïntegreerde samenleving?

Hoe kunnen wij evolueren van onvoltooid verleden naar gedeelde toekomst: van ‘never again’ als basis voor de constructie van Europa tot kritische kanttekeningen bij de eenzijdige West-Europese herdenkingspolitiek, tot hoe dit narratief nog appelleert aan de jeugd?

Programma

19.30 uur

Verwelkoming door Emmanuel Van Lierde, hoofdredacteur TERTIO

19.35 uur

Introductie door redacteurs Ivo Janssens, voormalig directeur Kunst en Democratie/DEMOS en Heleen Touquet, houder van de Leerstoel Europese Waarden, Universiteit Antwerpen

19.50 uur

cover book Peter Verovsek

Memory and the Future of Europe

Lezing (in het Engels) door Peter Verovšek, Lecturer in Politics and International Relations, University of Sheffield

Collective memories of crucial ruptures, including Europe’s age of total war and the fall of communism, have played a key role in the development of the European Union and the European project more generally. However, since the accession of the first new postcommunist member states in 2004, it has become increasingly difficult for Europe to find a unifying narrative of memory that can ground a commitment to a common set of values. In fact, whereas the West is experiencing a profound loss of memory that makes justifying the European project more difficult, Central Europe is suffering from a surfeit of memory that has led to conflicts over basic rights and commitments both internally and externally.

Peter J. Verovšek is Lecturer (tenured Assistant Professor) in Politics and International Relations at the University of Sheffield. His research to date has focused on how socially mediated collective memories serve as resources for political innovation in the aftermath of broad historical ruptures. His recent book ‘Memory and the Future of Europe: Rupture and Integration in the Wake of Total War’ (Manchester University Press 2020) examines the role that the collective memories of the two World Wars have played in the development of the European Union.

20.10 uur

Korte presentaties (in het Nederlands) door:

Rachida Lamrabet, schrijfster en juriste
Rachida Lamrabet is naast schrijfster ook juriste. Ze debuteerde in 2007 met ‘Vrouwland’, een verhaal over jonge mensen die dromen van een beter leven. ‘Vrouwland’ won in 2008 de Debuutprijs van Boek.be. Met haar verhalenbundel ‘Een kind van God’ die in oktober 2008 verscheen won ze in januari 2009 de Nederlandse BNG Nieuwe Literatuurprijs (Amsterdam). In september 2018 verscheen haar laatste roman ‘Vertel het iemand’ (Polis) over een jonge Amazigh die aan de zijde van de Fransen heeft gevochten tijdens de Eerste Wereldoorlog. Voor deze roman ontving zij in 2019 zowel de Cultuurprijs van de KU Leuven als de Ultima voor de Letteren van de Vlaamse Gemeenschap. Momenteel is zij projectcoördinator van het diversiteitstraject sCan&Do bij het Sociaal Fonds voor de Podiumkunsten en is zij als praktijkassistent discriminatierecht verbonden aan de Legal Clinic van de faculteit rechten van de Universiteit Gent.

Marjan Verplancke, verantwoordelijke vorming en publiekswerking, Hannah Arendt Instituut
Marjan Verplancke studeerde Romaanse Talen en Culturele Studies aan de KU Leuven. Gedurende zestien jaar werkte ze bij Kazerne Dossin als verantwoordelijke voor de publiekswerking. In die hoedanigheid richtte ze het Bijzonder Comité voor Herinneringseducatie op, waarvan ze coördinator was tussen 2008 en 2020. Ook stond ze mee aan de wieg van het wij-zij-netwerk inzake polarisatie. Sinds 2020 is ze coördinator vorming en publiekswerking bij het Hannah Arendt Instituut. Haar expertise ligt bij de thema’s van herinneringseducatie en polarisatie, waarover ze zeer geregeld vormingen en lezingen geeft.

20.40 uur

Debat met de sprekers gevolgd door uitwisseling met de zaal, gemodereerd door Emmanuel Van Lierde, hoofdredacteur TERTIO

21.40 uur

Drink & signeersessie

Lees meer…

Dit debat wordt georganiseerd vanuit de gedeelde bekommernis van de redacteurs van de publicaties hieronder. De boeken worden ter plaatse te koop aangeboden.

cover - Onvoltooid verleden tijd
cover - What values, whose values
cover - Minorities, Belonging and Values

Partners

Chair for European Values

 samenwerking tussen UC Louvain en de Universiteit Antwerpen gewijd aan de studie van de Europese waarden in hun diversiteit

Tertio

Christelijk opinieweekblad

UCSIA

Koningstraat 2
B-2000 Antwerpen
info@ucsia.be
Tel. +32 (0)3 265 49 60