Wij beschouwen solidariteit als “de mogelijkheid tot collectieve actie voor gemeenschappelijke doelen en als een gevoel van verbondenheid en verbinding” (Jeffries, 2014, p.7). Als we de leidraad van de politieke filosoof Achille Mbembe volgen, vormt gedeelde erkenning van onze menselijke kwetsbaarheid en beperktheid het uitgangspunt voor sociale en politieke actie.

Binnen een context van gelaagde structuren die het samenleven reguleren, manifesteert solidariteit zich op verschillende niveaus en in verschillende gradaties. De reikwijdte van solidariteit als grond voor collectieve actie kan variëren. Ze kan de mensheid als dusdanig omvatten, zoals de kosmopolitische houding van Mbembe. Solidariteit kan ook beperkt worden tot minder inclusieve definiëringen van een ‘wij’ gebaseerd op een vooraf gegeven netwerk van relaties, zoals bij Emile Durkheim (in Lukes, 1972, p.139) of Amartya Sen (2009), of tot grondwettelijke banden, in navolging van John Rawls of Jürgen Habermas. (Banting & Kymlicka, 2017, pp. 5-47, p. 3-4).

Historisch gezien werd solidariteit centraal verankerd op niveau van de natiestaat, waarbij de ‘natie’ een ‘wij’ bepaalt dat beweert zichzelf te regeren (Appiah, 2018, p.147) Het ‘wij’ van de natiestaat beroept zich op nationale soevereiniteit om externe invloeden af te houden, en eigent zich het recht toe om, voor zijn interne structuur, specifieke rechten en plichten af te dwingen. De rol van supranationale structuren wordt aldus herleid tot het ondersteunen van de functie van het nationale niveau. Deze traditie is diep geworteld in het Europese humanisme (Grotius in Nussbaum, 2019, pp. 105-55), dat niet alleen een rijke bron van inspiratie is geweest om na te denken over solidariteit, maar ook een dubieuze bron was om een door kolonisering of andere vormen van westerse overheersing opgelegd beschavingsmodel te rechtvaardigen.

Projecten

SCRIBANI-netwerk

Het SCRIBANI-netwerk brengt 15 Europese onderzoeks-instellingen en sociale centra samen rond rechtvaardigheid en de Europese toekomst.

FUCE

UCSIA maakt deel uit van de Federatie van Europese Katholieke Universiteiten. Ze werken momenteel een cursus over mensenrechten uit.

Leerstoel Vredeseducatie

onderwerpt telkens één aspect van vrede in al haar verschijningsvormen aan een academisch multidisciplinair onderzoek.

Evenementen

Wim Decock

Sociale strijd en solidariteit

lezing
Grote vragen van Barokke Influencers
16 maart 2023

Lea Ipy

Solidariteit, immigratie en sociale klasse

lezing (in het Engels)
Grote vragen van Barokke Influencers
29 maart 2023

alle evenementen

over Europa en solidariteit

Nieuws

Oproep voor het European Leadership Programme!

Heb jij ‘Barokke Influencers’ gespot op ATV? In de eerste van drie afleveringen starten we aan het Conscienceplein waar de Antwerpse jezuïeten in de zeventiende eeuw hun hoofdkwartier vestigen. De komende twee zaterdagen reizen we verder doorheen de barok in Antwerpen: de ideale opwarming voor de aftrap van het stadsfestival ‘Barokke Influencers’ op 22 april!
Bekijk de reportage ...

alle nieuws

over Europa en solidariteit

Publicaties

Minorities, Belonging and Values
A Requiem for Peacebuilding?

alle publicaties

over Europa en solidariteit

UCSIA

Prinsstraat 14
B-2000 Antwerpen
info@ucsia.be
Tel. +32 (0)3 265 49 60
Fax +32 (0)3 707 09 31