Binnen een context van gelaagde structuren die het samenleven reguleren, manifesteert solidariteit zich op verschillende niveaus en in verschillende gradaties. De reikwijdte van solidariteit als grond voor collectieve actie kan variëren. Ze kan de mensheid als dusdanig omvatten, zoals de kosmopolitische houding van Mbembe. Solidariteit kan ook beperkt worden tot minder inclusieve definiëringen van een ‘wij’ gebaseerd op een vooraf gegeven netwerk van relaties, zoals bij Emile Durkheim (in Lukes, 1972, p.139) of Amartya Sen (2009), of tot grondwettelijke banden, in navolging van John Rawls of Jürgen Habermas. (Banting & Kymlicka, 2017, pp. 5-47, p. 3-4).
Historisch gezien werd solidariteit centraal verankerd op niveau van de natiestaat, waarbij de ‘natie’ een ‘wij’ bepaalt dat beweert zichzelf te regeren (Appiah, 2018, p.147) Het ‘wij’ van de natiestaat beroept zich op nationale soevereiniteit om externe invloeden af te houden, en eigent zich het recht toe om, voor zijn interne structuur, specifieke rechten en plichten af te dwingen. De rol van supranationale structuren wordt aldus herleid tot het ondersteunen van de functie van het nationale niveau. Deze traditie is diep geworteld in het Europese humanisme (Grotius in Nussbaum, 2019, pp. 105-55), dat niet alleen een rijke bron van inspiratie is geweest om na te denken over solidariteit, maar ook een dubieuze bron was om een door kolonisering of andere vormen van westerse overheersing opgelegd beschavingsmodel te rechtvaardigen.
Projecten
SCRIBANI-netwerk
Het SCRIBANI-netwerk brengt 15 Europese onderzoeks-instellingen en sociale centra samen rond rechtvaardigheid en de Europese toekomst.
FUCE
UCSIA maakt deel uit van de Federatie van Europese Katholieke Universiteiten. Ze werken momenteel een cursus over mensenrechten uit.
Leerstoel Vredeseducatie
onderwerpt telkens één aspect van vrede in al haar verschijningsvormen aan een academisch multidisciplinair onderzoek.
Evenementen
Migratie, een uitdaging voor de Europese solidariteit
UCSIA-winterschool
3-7 februari 2025
alle evenementen
over Europa en solidariteit
Nieuws
Naar een rechtvaardig voedselsysteem
Op 30 mei brachten we vertegenwoordigers uit de voedingssector samen om de mogelijke routes naar een efficiëntere, rechtvaardigere en duurzamere voedselketen uit te stippelen. Ze belichtten daarbij ook de obstakels op de weg. De presentaties, belangrijkste inzichten en foto's staan nu online!
Lees meer...
Afrika, een gedroomde toekomst?
De bevolkingsaantallen in Afrika exploderen. Een uitdaging, dat is zeker. Maar het maakt van Afrika ook een continent met gigantisch veel potentieel. Loïc De Cannière, Mathieu Zana Etambala en Elien Spillebeen hadden het onder meer over demografie, opleiding, jobs, ondernemingszin, migratie en klimaat, economie en politiek. Er komt wel duidelijk heel mooie toekomstmuziek uit dit levendige continent. Ontdek meer!Bekijk het panelgesprek...
alle nieuws
over Europa en solidariteit