Niet langer onzichtbaar

Gezocht: leerkracht

De leraar in het lerarentekort

Elk jaar opnieuw zorgt het nieuwe schooljaar voor een debat over het lerarentekort. Dit schooljaar maakte de uitval van leerkrachten door COVID-19 het tekort aan leerkrachten nog nijpender. En het debat nog scherper en populistischer. UCSIA wil, voorbij de oneliners, kijken naar de problemen en zoeken naar oplossingen. We verbreden de mediatieke kijk op het lerarentekort en zoeken verder naar diepgang en meerwaarde buiten de traditionele lijnen van het debat.

Daarvoor leggen we in de eerste plaats ons oor te luister bij leerkrachten zelf. We vertrekken vanuit hun ervaringen in de dagelijkse praktijk en benaderen het tekort aan leraren door hun ogen. Vanuit hun perspectief maken we graag de opening naar de oorzaken en gevolgen van het lerarentekort binnen onze samenleving. Daarvoor brengen we in elk webinar ook een onderwijsexpert en een expert uit een ander domein binnen.

In een reeks van drie webinars staan we stil bij verschillende thema’s die het debat over het lerarentekort beroeren. In de eerste sessie gaan we na wat de impact is van (onder)waardering voor leerkrachten. Het tweede webinar zoomt in op het gebrek aan diversiteit in het lerarenkorps. Tijdens het slotwebinar buigen we ons over de vlakke loopbaan van leerkrachten. Verwacht je niet aan droge lezingen, wel aan geanimeerde studiogesprekken met onze gastvrouw en tussen de deelnemers onderling. Onze vaste gastvrouw voor de webinarreeks is Ella Michiels.

De leerkracht (onder)gewaardeerd

Bram Spruyt – Siham Taibi – Steven Deltour – Dorien Relecom – Luc Braeckmans

Het diverse lerarenkorps

Noel Clycq – Samira Arbaji – Alain Sucaet – Ann Van de Kerckhove – Stefan Dewitte – Katrien De Clercq 

Leerkracht voor altijd

Yves Demaertelaere – Liesbet Depreeuw – Bert Smits – Lieven Boeve

Ella Michiels

Ella Michiels

Gastvrouw van Gezocht: Leerkracht

Ella is concertpresentatrice voor o.a. Antwerp Symphony Orchestra en de World Choir Games. Ze is presentatiecoach voor schermgezichten van de VRT en heeft een privépraktijk voor coaching. Ella woont in Aalst, waar ze lesgeeft aan de Academie voor Podiumkunsten in de afdeling woordkunst-drama.

Webinar 1:
De leerkracht (onder)gewaardeerd

webinar op 7 december 2021

In het eerste webinar in deze reeks staan we stil bij de waardering of onderwaardering van leerkrachten. Waar leraren in vervlogen tijden mensen met veel aanzien waren, lijkt dat vandaag de dag voorbij. Mensen spreken eerder neerbuigend over leerkrachten en ouders lijken het gezag van leerkrachten met regelmaat in twijfel te trekken.

Maar stemt dat beeld overeen met de werkelijkheid? Hoe wordt een leerkracht vandaag (onder)gewaardeerd door de maatschappij en hoe komt dat? Voelen leerkrachten zelf zich gewaardeerd? Hoe uit zich die waardering tegenover leerkrachten? Kunnen we de waardering voor het lerarenberoep versterken? En wat zegt de notie ‘waardering’ en het gebrek eraan over ons als samenleving?

In gesprek met Bram Spruyt

Bram Spruyt is hoofddocent sociologie aan de Vrije Universiteit Brussel. Zijn onderzoeksinteresses sluiten aan bij de onderwijssociologie en publiek opinieonderzoek.

Debat met Siham Taibi, Steven Deltour en Dorien Relecom

Siham Taibi is leerkracht in het vijfde leerjaar op de Stedelijke Basisschool De Octopus in Deurne. Daarnaast is ze bekend van haar passie voor en haar dansmoves op het sociale mediaplatform TikTok.

Steven Deltour is godsdienstleerkracht in de Bovenbouw van het Spectrumcollege Beringen-Lummen.

Dorien Relecom is leerkracht in het buitengewoon secundair onderwijs in BuSO-school Zonnebos. Ze werkte eerder ook als onderwijsondersteuner bij Ondersteuningsnetwerk Antwerpen Plus voor kinderen met specifieke onderwijsbehoeften in het regulier onderwijs.

Slotreflecties met Luc Braeckmans

Onderwijsfilosoof Luc Braeckmans is als emeritus professor verbonden aan de Universiteit Antwerpen. Daarnaast is hij voorzitter van het Centrum voor Andragogiek, dat zich richt naar directieleden van het katholiek secundair onderwijs.

Webinar 2:
Het diverse lerarenkorps

webinar op 18 januari 2022

Of we nu kijken naar het basisonderwijs of het secundair onderwijs: leerkrachten zijn vaak witte vrouwen. Het gebrek aan diversiteit in het lerarenkorps, of het nu gaat over gender, huidskleur of culturele of gelovige achtergrond, leidt tot een gebrek aan rolmodellen voor heel wat leerlingen. We krijgen een vrij enge blik op wat een leerkracht is en wie leerkracht kan worden. Volgens sommigen is ook dat bepalend voor een tekort aan jongeren met een roeping als leerkracht.

Klopt dat? Leidt het gebrek aan rolmodellen tot een lagere instroom in de lerarenopleidingen? Wat is het belang van zo’n rolmodellen voor de klas? En hoe komt het dat het lerarenkorps zo heterogeen is samengesteld? Op welke manier ervaren leerkrachten, ook zij die buiten het traditionele beeld vallen, dat zelf? Kunnen we meer diversiteit binnenbrengen in de leraarskamer? En wat maakt een divers lerarenkorps nu zo belangrijk voor onze gedeelde maatschappij?

In gesprek met Noel Clycq

Het onderzoek van Noel Clycq (Universiteit Antwerpen) spitst zich toe op leren en onderwijs in relatie met globalisering, identiteit en diversiteit en ongelijkheid. Clycq is lid van de EduBron-onderzoeksgroep, die zich toespitst op onderwijs en is betrokken bij CeMIS, het Centrum voor Migratie en Interculturele Studies. Samen met Christiane Timmerman en Barbara Segaert schreef hij het boek Cultuuroverdracht en onderwijs in een multiculturele samenleving.

Debat met Samira ArbajiAlain Sucaet en Ann Van de Kerckhove

Samira Arbaji is leerkracht PAV en GOK in het Sint-Norbertusinstituut in Antwerpen, een multi-etnische school met een divers lerarenkorps. Ze begon daar 14 jaar geleden als één van de weinige leerkrachten met een niet-Vlaamse achtergrond.

Alain Sucaet behoorde tot de allereerste lichting van afgestudeerde mannelijke kleuteronderwijzers in Vlaanderen. Hij werkte tijdens zijn carrière in de Taborscholen te Aalter, de laatste jaren als preventieadviseur basisonderwijs. Sinds 1 september 2021 is hij met pensioen, maar heeft nog steeds een hart voor het beroep.

Ann Van de Kerckhove is docent Onderwijskunde aan de lerarenopleiding van de Vives hogeschool campus Brugge. Ze doceert onder andere het vak ‘Nederlands niet-thuistaal: multiculturele onderwijscontext’ en is coördinator van de module ‘onderwijs op maat’. Verder is ze werkzaam bij het expertisecentrum Onderwijsinnovatie van Vives waarbij ze meewerkt aan het onderzoeksproject Routeplan voor de diverssensitieve lerarenopleider.

Slotreflecties met Katrien De Clercq en Stefan Dewitte

Katrien De Clercq is sinds 2016 aan de slag bij de dienst Onderwijsbeleid van stad Antwerpen als consulent lerarentekort. Vanuit de Commissie Sectoraal Netwerk Onderwijs streeft ze samen met de partners van Antwerpse schoolbesturen, lerarenopleidingen, AGODI, Ministerie van Onderwijs en Onderwijstalent naar voldoende, competente en diverse leerkrachten.

Stefan Dewitte is onderzoeker bij het expertisecentrum Onderwijsinnovatie van de Vives hogeschool waar hij o.a. werkt aan de onderzoeksprojecten SIREE (Social and Economic Integration of Refugees) en Routeplan voor de diverssensitieve lerarenopleider. Verder werkt hij als docent binnen de lerarenopleiding en banaba van Vives campus Brugge.

Webinar 3:
Leerkracht voor altijd

webinar op 1 februari 2022

Niet alleen de instroom van nieuwe leerkrachten staat onder druk, er schort duidelijk ook wat bij beginnende leerkrachten. De relatief grote uitstroom van leerkrachten gebiedt ons om ook de loopbaan van leerkrachten onder de loep te nemen. Op een arbeidsmarkt waar steeds minder mensen hun hele leven lang dezelfde jobinhoud uitvoeren, lijkt de vlakke loopbaan van leerkrachten een anachronisme. Wie wil er vandaag als 21-jarige kiezen om voor altijd leerkracht te worden?

Is het lerarenberoep wel voldoende aangepast aan onze huidige manier van arbeidsmarktorganisatie? Moeten we doorgroeien naar een nieuw model van het lerarenberoep, weg van de vlakke loopbaan? En hoe zou dat er dan uit kunnen zien? En hoe koppel je sterk inhoudelijk werken aan het ontplooien van andere talenten?

In gesprek met Bert Smits

Bert Smits is sociaal pedagoog met een passie voor leer– en veranderprocessen. Hij is mede-oprichter en gedelegeerd bestuurder van Schoolmakers cvba, een coöperatie die onderwijs-verandering begeleidt en voorzitter van het Mysterie van Onderwijs vzw, een platform voor onderwijsinnovatie. Daarnaast is Bert Smits mede-oprichter van  Tweeperenboom, waar hij zelf aan de slag is als doorbraakarchitect. Vanuit die rol begeleidt hij overheden, bedrijven, scholen en andere organisaties in het vormgeven en doormaken van soms complexe transitie-processen.

Debat met Yves Demaertelare, Liesbet Depreeuw en Bert Smits

Yves De Maertelaere is bestuurder-sectorverantwoordelijke onderwijs bij de Broeders van Liefde. Als senior consultant innovatieve arbeidsorganisatie denkt hij samen met organisaties, bedrijven en scholen na hoe we het werk slimmer kunnen organiseren.

Na vijf jaar dienst in de privésector, stapte Liesbet Depreeuw over naar het onderwijs. Ondertussen is ze al 17 jaar leerkracht Nederlands in het TSO nijverheidsgerichte richtingen met vooral jongens in de klas. Ze was 10 jaar vakcoördinator, 5 jaar jaarverantwoordelijke en werkt nu aan het taalbeleid van haar school.

Slotreflecties met Lieven Boeve

Lieven Boeve is directeur-generaal van Katholiek Onderwijs Vlaanderen. Hij is als gewoon hoogleraar theologie verbonden aan de KU Leuven.

UCSIA

Koningstraat 2
B-2000 Antwerpen
info@ucsia.be
Tel. +32 (0)3 265 49 60

Voorlopige locatie tijdens de renovatiewerken:
Blindestraat 14, 2000 Antwerpen