De veerkracht van zorgprofessionals

studiedag (geannuleerd) en publiekslezing
op 6 december 2022

Studiedag afgelast, de publiekslezing gaat wel door.

Helaas moeten we de studiedag ‘De veerkracht van zorgprofessionals tijdens een crisis’ annuleren. De deelnemers zullen hierover nog een mailtje ontvangen.
De publiekslezing ‘Harry Potter en de zin van het leven’ gaat wel door.

Tijdens de covid-crisis botsten de zorgprofessionals op hun grenzen. De crisis stelde hen namelijk op verschillende vlakken op de proef: lichamelijk, psychisch, sociaal, wat zingeving betreft en ook op spiritueel vlak. Het voortdurend navigeren tussen enerzijds de noodgedwongen inzet op veiligheid en maatregelen en anderzijds het verlangen om warme zorg te bieden en het gevoel daarin tekort te schieten, bezorgde velen intense morele stress.

In Vlaanderen werden tijdens de crisis meermaals diverse initiatieven genomen om zorgprofessionals hierover met elkaar in contact te brengen en elkaar te inspireren. Toch lukte het niet om alle collega’s te bereiken. Het was vaak alle hens aan dek en mensen hadden op bepaalde momenten nauwelijks tijd en energie om bij zichzelf stil te staan en elkaar te steunen.

Intussen is de covid-crisis gelukkig grotendeels achter de rug en is er meer tijd voor bezinning en reflectie. Tijdens de studiemiddag nemen we hiervoor de tijd. We blikken terug en kijken naar wat we uit deze extreme crisis geleerd hebben: over zorg voor jezelf en zorg voor elkaar.

KSGV

Kenniscentrum voor levensbeschouwing en geestelijke volksgezondheid

In het eerste luik spreken Linus Vanlaere en Mieke Grypdonck vanuit een kwalitatief onderzoek naar de ervaringen van verpleegkundigen. In het tweede luik spreekt An Haekens vanuit een traject van ondersteuning en begeleiding van de medewerkers in een grote zorgvoorziening. Met als centrale vraag: welke tools en instrumenten zijn voor de zorg van belang in functie van het welbevinden en de gezondheid van de medewerkers, ook los van een crisis-context?

Aansluitend op deze studiedag is er de publiekslezing van religiepsychologe Hetty Zock met als titel Harry Potter en de zin van het leven.

Meer info over de studiedag

Meer info over de gratis publiekslezing

Harry Potter en de zin van het leven

UCSIA – KSGV Publiekslezing

VOLZET

Goede romans helpen niet zozeer om aan het leven te ontsnappen, maar om te leren leven, zo luidt een bekend gezegde. Dat geldt ook voor de vuistdikke boeken over Harry Potter, die nog steeds door jongeren en ouderen uit allerlei landen en culturen verslonden worden.

Hoe komt het dat deze boeken zo aanspreken? Religiepsychologe Hetty Zock (Rijksuniversiteit Groningen) laat in haar lezing zien dat de boeken niet alleen leuk, spannend en humoristisch zijn, maar ook op een hedendaagse wijze algemeen menselijke, existentiële thema’s aan de orde stellen. Denk maar aan leven en dood, angst en frustratie, liefde, haat en vriendschap, de strijd tussen goed en kwaad, opoffering en het vinden van zin en een doel in je leven. Auteur J.K. Rowling doet daarbij aan levensbeschouwelijke ‘bricolage’. Ze put op creatieve en bricolerende wijze uit sprookjes, mythen, de christelijke traditie en de hedendaagse cultuur.

Met deze publiekslezing wordt het thema van de UCSIA-KSGV studiedag over ‘de veerkracht van zorgprofessionals tijdens een crisis’, die op dezelfde dag plaatsvindt, op een unieke manier belicht. Tijdens deze studiemiddag gaat het namelijk ook over het omgaan met existentiële thema’s als angst, frustratie en schuldgevoel en over het geven van zin en betekenis hieraan.

Spreker

Hetty Zock

Hetty Zock is religiepsycholoog, theoloog en pastoraal supervisor. Ze is sinds 1999 verbonden aan de Rijkuniversiteit Groningen; vanaf 2005 als bijzonder hoogleraar Levensbeschouwing en geestelijke gezondheid namens het KSGV. In haar onderzoek gaat het om thema’s als identiteitsvorming, geestelijke verzorging in een geseculariseerde context en de relatie tussen zingeving en verbeelding. Daarnaast werkt zij als vrijgevestigd trainer en coach met levensbeschouwelijke professionals (www.hettyzock.nl).



Wanneer?

dinsdag 6 december 2022
19.00 – 20.15 uur



Waar?

Universiteit Antwerpen
Klooster van de Grauwzusters – Promotiezaal
Lange Sint-Annastraat 7, 2000 Antwerpen

Inschrijven

Deelname is gratis,
maar vooraf inschrijven is verplicht.
Online inschrijven kan tot 2 december 2022.

De veerkracht van zorgprofessionals tijdens een crisis

Wat hebben we geleerd over zorg voor onszelf en elkaar?

UCSIA – KSGV Studiedag

AFGELAST

Programma

14.00 uur

Onthaal

14.30 uur

Welkom door Luc Braeckmans, academisch adviseur UCSIA

14.35 uur

Inleiding door dagvoorzitter Walter Krikilion, voorzitter Vlaamse Stuurgroep KSGV

14.45 uur

Van morele verwonding naar ethische veerkracht van zorgprofessionals
Linus Vanlaere (VIVES Hogeschool) & Mieke Grypdonck (UGent)

In deze duolezing wordt een kwalitatief onderzoek gepresenteerd – vanuit VIVES en sTimul – dat peilde naar de ervaringen van verpleegkundigen die tijdens de covid-crisis in de eerste lijn stonden. Het toont aan hoe ingrijpend de crisis was voor hun professionele zelfverstaan. Het gaat om een onderzoek naar en reflecties bij ervaringen tijdens de eerste covid-golf.

De onderzoeksresultaten laten niet alleen zien dat er nood is aan ‘moreel herstel’, ze tonen ook aan hoe belangrijk de ethische en existentiële dimensie van de zorg is. Het onderzoek geeft te denken over hoe hulpverleners op dit vlak meer en beter kunnen – en moeten – worden ondersteund, en niet alleen in crisissituaties. Tegelijk stemt het onderzoek tot nadenken over hoe zorgprofessionals ‘ethisch leren’.

De onderzoeksresultaten zullen worden toegelicht, aangevuld met verdiepende inzichten over ethische verantwoordelijkheid, raakbaarheid, huiver (als eerste ethiek) en morele veerkracht. Tijdens het onderzoek werkten beide sprekers nauw samen met Tina Vandecasteele, die een centrale bijdrage leverde. Tina Vandecasteele is docent en onderzoeker binnen zorgetisch lab sTimul en de bacheloropleiding Verpleegkunde en Vroedkunde aan de VIVES Hogeschool campus Roeselare.

15.45 uur

Vragenronde

16.00 uur

Koffiepauze

16.30 uur

Zorg, zelfzorg en zinzorg? Een terugblik
An Haekens (Zorggroep Alexianen Tienen)

In deze lezing blikt An Haekens terug op de covid-periode zoals ze beleefd werd binnen de Alexianen Zorggroep Tienen. Dit is een zorgorganisatie waartoe een psychiatrisch ziekenhuis, enkele mobiele teams en drie woonzorgcentra ’s behoren en waar ruim 800 medewerkers werken.

Al onmiddellijk in de eerste golf werd één woonzorgcentrum geconfronteerd met een zware covid-uitbraak. Als hoofdarts was An mee verantwoordelijk voor het (medisch) beleid, wat een voortdurende en moeilijke evenwichtsoefening impliceerde, namelijk tussen ‘veiligheid’ en ‘menselijkheid’. Al heel snel werd duidelijk dat er ook extra zorg nodig was voor de medewerkers. De covid-crisis en de confrontatie met het lijden en de dood brachten immers bij alle betrokkenen heftige emoties met zich mee, zoals verdriet, angst, schuldgevoel, woede … Samen met de psychologen en pastores werd een plan van aanpak opgemaakt en uitgevoerd ter ondersteuning van alle medewerkers. Hoe kijken we hier, op het einde van 2022, op terug? Welke lessen trekken we hieruit voor de toekomst?

17.00 uur

Vragenronde

17.15 uur

Panelgesprek met Linus Vanlaere (VIVES Hogeschool), Mieke Grypdonck (UGent) en An Haekens (Zorggroep Alexianen Tienen), gemodereerd door dagvoorzitter Walter Krikilion

18.00 uur

Receptie met broodjesbuffet

Sprekers

Linus Vanlaere

Linus Vanlaere is als zorgethicus verbonden aan de VIVES Hogeschool binnen de bacheloropleiding Verpleegkunde en Vroedkunde en aan het zorgethisch lab sTimul, dat deel uitmaakt van VIVES Campus Roeselare. Hij is tevens vrijwillig wetenschappelijk medewerker aan de Faculteit Theologie en Religiewetenschappen van de KU Leuven.

Mieke Grypdonck

Mieke Grypdonck is emeritus buitengewoon hoogleraar Verplegingswetenschap aan de Universiteit Gent. Eerder was ze hoogleraar aan de Universiteit Utrecht en de KU Leuven.

An Haekens

An Haekens is actief als ouderenpsychiater en als hoofdarts en medisch directeur bij de Alexianen Zorggroep Tienen.

Walter Krikilion

Walter Krikilion is psychotherapeut en doctor in theologie. Hij is actief als stafmedewerker patiëntenzorg OPZ Geel voor zingeving, spiritualiteit, ethiek en cliëntenparticipatie in het OPZ Geel, en als coördinator van de Vlaamse Stuurgroep van KSGV bij UCSIA.

