Kerk vormen in een seculiere tijd

Online symposium met boekvoorstelling ‘De Kerk in Vlaanderen’ op dinsdag 15 februari 2022

De secularisering van het culturele en maatschappelijke leven maakte de afgelopen decennia een einde aan de dominante rol van de Kerk in Vlaanderen. Gelovige christenen zijn vandaag in de minderheid en dat heeft ook zijn gevolgen voor de interne organisatie van de Kerk en haar zelfbegrip. Sommige mensen zijn bezorgd over de toekomst van hun parochie of kerkgebouw.

In opvolging van de studiedag Parochie & Ambt. Tussen renovatie en innovatie (2020), gaat het symposium Kerk vormen in een seculiere tijd dieper in op vragen als ‘hoe kunnen gelovigen en de Kerk zich positief verhouden tot de seculiere cultuur die ons omringt en waar ze deel van zijn?’ en ‘als we de kerkelijke minderheidspositie au serieux nemen, hoe ziet de toekomst van mijn parochie en de Kerk in het algemeen er dan uit?’. De boeken Een seculiere tijd (2007) van Charles Taylor en Vreemdelingen en priesters (2015) van Stefan Paas zijn de rode draad doorheen het symposium. Keynotesprekers zijn Stijn Latré (directeur UCSIA) en Stefan Paas (hoogleraar missiologie en interculturele theologie, Vrije Universiteit Amsterdam & Theologische Universiteit Kampen).

Dit symposium wordt georganiseerd door UCSIA samen met ACPT (KU Leuven), ICC en IPB en richt zich tot iedereen die verantwoordelijkheid opneemt in de Kerk, van parochies tot bisdommen, van professionals tot vrijwilligers.

 Aansluitend op het symposium wordt UCSIA’s recentste publicatie, De Kerk in Vlaanderen, voorgesteld. De bundel maakt de balans op van de grote transformatie die de Kerk in Vlaanderen de afgelopen zestig jaar heeft doorgemaakt. Verschillende sociologen, filosofen, theologen en andere bevoorrechte waarnemers laten hun licht schijnen op het instituut en zijn verhouding tot de hedendaagse maatschappij.

Sprekers

Stijn Latré

Stijn Latré

Directeur UCSIA

Stijn Latré is sinds 2019 directeur van UCSIA vzw. Hij promoveerde in 2008 aan de KU Leuven tot doctor in de wijsbegeerte met een proefschrift over Charles Taylor. Hij werkte als vormingsmedewerker bij Missio, was als onderzoeker en docent verbonden aan de Universiteit Antwerpen, en als lector aan de Thomas More hogeschool. Als onderzoeker verdiepte hij zich in auteurs als Girard, Taylor, Gauchet en Löwith. Het centrale thema van zijn onderzoek is de ideeëngeschiedenis van het concept secularisatie. Over dat thema publiceerde hij samen met Guido Vanheeswijck het boek Radicale secularisatie? Tien hedendaagse filosofen over religie en moderniteit (Pelckmans 2013).

Stefan Paas

Stefan Paas

Hoogleraar missiologie en interculturele theologie, Vrije Universiteit Amsterdam & Theologische Universiteit Kampen

Stefan Paas studeerde theologie in Utrecht, waar hij promoveerde op een oudtestamentische studie. Hij werkte als leraar godsdienst op een middelbare school, in diverse kerkelijke functies en als missionair opbouwwerker in Amsterdam. Momenteel is hij hoogleraar missiologie en interculturele theologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam en hoogleraar missiologie aan de Theologische Universiteit Kampen. Stefan publiceerde in de bijbelwetenschappen, godsdienstfilosofie, apologetiek, politieke theologie en missiologie. Enkele publicaties: Vrede stichten: Politieke meditaties (2007), God bewijzen: Argumenten voor en tegen geloof (2013), Vreemdelingen en priesters: Christelijke missie in een postchristelijke samenleving (2015), Church Planting in the Secular West: Learning from the European Experience (2016), Zoeken naar het goede leven: De toekomst van theologie (2019).

Verder lezen

Een seculiere tijd

Een seculiere tijd

Charles Taylor

De plaats van religie in onze wereld is gedurende de laatste eeuwen diepgaand veranderd. We leven in een seculiere tijd — daar is bijna iedereen in het Westen het wel over eens. De plaats van de religie in onze wereld is gedurende de laatste eeuwen diepgaand veranderd. Wat is de betekenis van deze ontwikkeling? Wat gebeurt er wanneer een samenleving waarin het vrijwel onmogelijk is niet in God te geloven, verandert in een samenleving waarin geloof slechts één mogelijkheid is tussen andere, zelfs voor de onwankelbaarste gelovige? De wereld van nu biedt talloze opties – religieus, spiritueel, agnostisch, antireligieus – die individuen en groepen aangrijpen om hun leven betekenis en hun idealen vorm te geven. Er zijn nieuwe vormen van collectief religieus leven die, met hun neiging tot massale mobilisatie, een voedingsbodem kunnen zijn voor geweld. Over dit alles probeert de Canadese filosoof Charles Taylor – tevens auteur van Bronnen van het zelf – duidelijkheid te scheppen in een boek dat even actueel als tijdloos is.

Charles Taylor onderzoekt de ontwikkeling van die aspecten van de moderniteit in het ‘westerse christendom’, die we seculier noemen. In feite beschrijft hij geen enkelvoudige, zich voortzettende transformatie, maar een serie nieuwe uitgangspunten waarin oudere vormen van religieus leven verdwijnen of instabiel worden en nieuwe worden gecreëerd. De hedendaagse seculiere wereld wordt niet gekenmerkt door een afwezigheid van religie – al zijn in sommige samenlevingen geloof en godsdienstbeoefening aanmerkelijk achteruitgegaan – maar eerder door een groeiende toename van nieuwe opties – religieus, spirtiueel en antireligieus, die individuen en groepen aangrijpen om hun leven betekenis en hun spirituele idealen vorm te geven.

Vreemdelingen en priesters

Vreemdelingen en priesters

Stefan Paas

Hoe realistisch is dat, missionair zijn in een cultuur die steeds minder in het christelijk geloof geïnteresseerd lijkt te zijn? Als kerkgroei niet lukt en de cultuur zich nauwelijks laat beïnvloeden, waarom zou je dan nog de brug naar andersdenkenden oversteken? Dit unieke boek biedt een diepgravende, toegankelijke en inspirerende visie voor christenen in een postchristelijke cultuur.

Er waait een missionaire wind door Nederland. Maar de secularisatie gaat door en veel kerken ervaren al het gepraat over ‘zending’, ‘opwekking’, ‘groei’ en ‘verandering’ als weinig realistisch. Is het mogelijk om vast te houden aan de missionaire kern van het christelijk geloof en tegelijk serieus te nemen dat maar weinig mensen in Nederland het christelijk geloof de moeite waard vinden?
Dit boek legt uit hoe dat kan. Het is gebaseerd op de ervaringen die de auteur heeft opgedaan in verschillende contexten, waaronder Amsterdam. Het geeft inzicht in recente ontwikkelingen in de zendingstheologie en houdt steeds oog voor de praktijk.

Vreemdelingen en priesters is een inspirerend boek voor een hoopvolle minderheid.

De Kerk in Vlaanderen

De Kerk in Vlaanderen

UCSIA (red.)

Zestig jaar geleden verscheen met De Kerk in Vlaanderen: pastoraal-sociologische studie van het leven en de structuur der Kerk van Jan Kerkhofs en Jean Van Houtte wellicht de eerste, alomvattende sociologische studie van het katholieke geloof en de Kerk in Vlaanderen. Achteraf beschouwd verscheen het boek op een keerpunt in de historische ontwikkeling van katholiek Vlaanderen.

De bundel De Kerk in Vlaanderen blikt terug op de enorme transformatie die Kerk en geloof in Vlaanderen de laatste zestig jaar hebben ondergaan. Welke gevolgen heeft de overgang van een sterk georganiseerde massakerk naar een kleinere, vaak in de verdediging gedrukte Kerk? Dit boek wil bijdragen aan de discussie over de positie van de Kerk in het maatschappelijke veld.

De Kerk in Vlaanderen bevat bijdragen van Koen Abts, Remco Babijn, Mgr. Johan Bonny, Erik Borgman, Dries Bosschaert, Tom Callebaut, Kristof Decoorne, Marc Desmet, Jan De Volder, Annemie Dillen, Joris Geldhof, Staf Hellemans, Anne-Mie Jonckheere, Karen Lens, Bert Lodewijckx, Karel Malfliet, Ronald Sledsens, Marc Steen, Stijn Van den Bossche, Anne Vandenhoeck, Baldwin Van Gorp, Emmanuel Van Lierde, Guy Vanheeswijck, Gert Verschraegen, Johan Verstraeten, Eva Vromman en Bart Willemen. Voor de samenstelling kon UCSIA rekenen op de medewerking van Luc Braeckmans, Mgr. Herman Cosijns, Jean Van Houtte, Guy Vanheeswijck, Gert Verschraegen en Walter Weyns.

Partners

ACPT

Academisch Centrum voor Praktische Theologie

ICC

Interdiocesane Commissie voor Catechese

IPB

Interdiocesaan Pastoraal Beraad

Tertio

Christelijk opinieweekblad

UCSIA

Koningstraat 2
B-2000 Antwerpen
info@ucsia.be
Tel. +32 (0)3 265 49 60

Voorlopige locatie tijdens de renovatiewerken:
Blindestraat 14, 2000 Antwerpen