De kunst van katholieke banaliteit in het seculiere Frankrijk
Theologische lezing op 28 maart 2022
Voor de jaarlijkse theologische lezing tijdens de vasten heeft UCSIA de eer antropologe Elayne Oliphant (Assistant Professor of Anthropology and Religious Studies, New York University) te mogen ontvangen. Professor Oliphant zal haar recente onderzoek voorstellen, dat gepubliceerd werd onder de titel The Privilege of Being Banal. Art, Secularism and Catholicism in Paris (The University of Chicago Press, 2021). Ze voerde haar etnografisch onderzoek uit tussen 2008 en 2010 in Parijs, meer bepaald in het Collège des Bernardins, een cisterciënzerabdij die uitgebaat wordt door het aartsbisdom als ruimte voor “ontmoeting, cultuur en onderzoek”.
In The Privilege of Being Banal stelt professor Oliphant vast dat Frankrijk zijn laïcité hoog in het vaandel draagt, maar tegelijkertijd blijft het katholicisme er de ruimte en de tijd bepalen op een manier die vaak slechts als ‘erfgoed’ wordt weggezet.
In deze lezing toont professor Oliphant aan dat die verbindingen een uitdrukking zijn van het privilege dat gepaard gaat met de banaliteit van het katholicisme in Frankrijk. Terwijl islamitische symbolen of klederdracht opgevat worden als excessief religieus, en bijgevolg ongepast in de publiek sfeer, worden katholieke materiële uitingen geaccepteerd als cultureel, historisch en zelfs seculier. Aan de hand van de vraag of de banaliteit van het katholicisme niet juist haar verborgen kracht is, laat ze zien dat esthetiek en politiek samenkomen in het hedendaagse Frankrijk in het bevorderen van de banaliteit waar Hannah Arendt reeds voor waarschuwde: het onvermogen van om andermans ervaring van de wereld aan te nemen. Daarvoor zal ze putten uit voorbeelden uit haar case study en andere relevante gebeurtenissen zoals de verwoestende brand in de Notre-Dame.