online UCSIA-KSGV-studiedag op 18 december 2020

Woede, geweld en levensbeschouwing

De digitale UCSIA-KSGV-studiedag stond dit jaar in het teken van ‘woede, geweld en levensbeschouwing’.

We vertrokken vanuit de vaststelling dat onze wijze van samenleven en communiceren drastisch veranderd is in de afgelopen decennia. Collectieve culturele en zingevende kaders lijken op hun retour te zijn, het individu vult ondertussen de leemtes.

De spanningen die hierdoor ontstaan tussen generaties, levensstijlen en -beschouwingen komen maar al te vaak onder het vergrootglas van de social media te liggen. Men schrijft daarin bijvoorbeeld zijn woede ongefilterd van zich af en men balanceert hierbij tussen vrije meningsuiting en hatespeech. Of men mobiliseert juist een geëngageerde achterban tegen structureel onrecht, falend beleid, ongelijkheid, etc…

Deze constant zichtbare stroom aan emotionele hoogspanning is een voedingsbodem voor on- en offline uitingen van structurele agressie zoals tegen vrouwen en minderheden. Maar, evengoed kan het een motivator worden voor pakweg mensenrechten- of klimaatactivisme.

Drie keynotesprekers belichtten het thema respectievelijk vanuit cultuurhistorisch, levensbeschouwelijk en therapeutisch perspectief. Guido Vanheeswijck onderzocht de ambiguïteit van woede (als probleem of als positieve kracht), de impact daarvan op de bredere samenleving en de rol die levensbeschouwingen hierbij kunnen vervullen. Tine Van Belle reflecteerde over de manier waarop men met woede en geweld kan omgaan vanuit levensbeschouwelijke optiek, in het bijzonder vanuit het christelijke geloof en de positie van pastores. Ten slotte kwam in de bijdrage van Marion Verkade de verhouding tussen schaamte, woede en geweld in een psychiatrische setting aan bod.