Een New Deal voor de cultuursector
online lezing op 21 september 2020
De coronacrisis raakt de cultuursector midscheeps. De kunstensector is economisch kwetsbaar en als we geen solidariteit met de kunstproducent opbrengen, riskeert het culturele veld in post-coronatijden sterk te worden uitgedund. Het literatuur-, film-, theater- en muziekaanbod zal te lijden hebben onder de sluiting van uitgeverijen, cinema’s, theater- en concertzalen. Het is hoog tijd voor een diepgaande reflectie over het belang van de kunsten in onze samenleving en het statuut van kunstenaar. We hebben nood aan een masterplan voor de cultuursector en een langetermijnvisie over de plaats van cultuur in de maatschappij.
In de artikels Wat we van Roosevelt kunnen leren (Knack, 20/05/2020) en Een culturele New Deal (De Groene Amsterdammer, 11/07/2020), houdt Geert Buelens een pleidooi voor een culturele New Deal nu de kunstensector zo zwaar is getroffen door de coronacrisis. Na de grote depressie in de Verenigde Staten lanceerde de Roosevelt administratie in 1933 de New Deal, een ambities werkgelegenheidsproject waarin de kunstenaar niet werd vergeten. Ook schrijvers, fotografen, muzikanten en theatermakers werden massaal ingeschakeld in gemeenschapsvormende activiteiten. Kunstenaars werden tijdelijk en deeltijds in dienst genomen, waardoor hun bestaansonzekerheid werd opgeheven en ze nog ruimte kregen voor hun eigen projecten. Buelens stelt in zijn artikel dat, als wij een soortgelijk programma zouden invoeren, kunstenaars ruimte zouden vinden om zichzelf te ontwikkelen en tegelijkertijd een educatieve en sociale bijdrage zouden kunnen leveren aan de gemeenschap. Kunst heeft ook een maatschappijkritische rol te vervullen. In tijden van crisis, waarbij de status quo moet worden herbekeken, hebben we de radicale stem van de kunstenaar nodig.
Geert Buelens gaat in gesprek met juriste Yasmine Kherbache en kunstenaar Danny Devos, over het statuut van de kunstenaar en de nood aan overheidsondersteuning. Eind jaren ’90 engageerde Yasmine Kherbache zich in het ‘Nieuw Internationaal Cultuur Centrum’ (NICC) voor het kunstenaarsstatuut. Ze werd woordvoerder van het Nationaal Kunstenaarsplatform en onderhandelde samen NICC coördinator Danny Devos op Vlaams en federaal niveau voor een beter statuut voor kunstenaars. De uitdagingen die zich toen stelden blijken nog steeds pertinent.
Hoe organiseren we de solidariteit met de kunstensector?
Voldoet het kunstenaarstatuut? Hebben kunstenaars voldoende aan een inkomen of zijn collectieve acties nodig om hen ook platformen aan te bieden? Welke initiatieven worden hiertoe genomen? Zijn er inspirerende voorbeelden?
Sprekers
Geert Buelens
Schrijver en professor Moderne Nederlandse Letterkunde Universiteit Utrecht
Yasmine Kherbache
Gewezen woordvoerder van het Nationaal Kunstenaarsplatform en vrijwillig onderzoeker van de onderzoeksgroep ‘Overheid en Recht’, Universiteit Antwerpen
Danny Devos
Performance kunstenaar, voormalig voorzitter NICC en diensthoofd van het Labo Modelbouw aan de Faculteit Ontwerpwetenschappen van Universiteit Antwerpen
Annick Schramme
Academisch coördinator van de master Cultuurmanagement en het Kenniscentrum, Management, Cultuur & Beleid (Faculteit Toegepaste Economische Wetenschappen), Universiteit Antwerpen.
