Over ons
UCSIA, het Universitair Centrum Sint-Ignatius Antwerpen, is een onafhankelijke vzw. We willen bruggen bouwen voor een rechtvaardigere wereld.
De uitdagingen van onze tijd
We leven in uitdagende tijden waarin iedereen op zoek is naar houvast. Het nieuws staat vol met berichten over klimaatproblemen, geweld, armoede, conflicten, energiecrises, migratie… Hoe moeten we die problemen in al hun complexiteit begrijpen? Hoe kunnen we helpen om die op te lossen? En hoe vinden we onze plek in deze complexe wereld?
Vrijplaats
UCSIA is een plek om samen na te denken over deze maatschappelijke en spirituele vraagstukken. We brengen mensen met verschillende achtergronden en expertise samen om problemen van alle kanten te bekijken. We willen daarbij in het bijzonder de zwakkeren in onze maatschappij een stem geven. Dit doen we tijdens onze evenementen: van gespecialiseerde academische workshops tot studiedagen voor professionals en webinars voor een breed publiek.
Kennis en wetenschap
Als universitair centrum is wetenschap de basis van ons werk, maar we geven ook ruimte aan initiatieven uit de praktijk en persoonlijke verhalen. We verbinden de academische wereld met maatschappelijke organisaties, beleidsmakers, het bedrijfsleven en de samenleving. Op dit kruispunt vinden we vaak verrassende inzichten en inspiratie.
UCSIA-zomerschool, editie 2022
Onze wortels in religie
Ignatius van Loyola (c) Bibliotheek van het Ruusbroecgenootschap
Als erfgenaam van UFSIA, de vroegere jezuïetenuniversiteit in Antwerpen, vormen de jezuïtische waarden ons DNA. We streven naar sociale en ecologische rechtvaardigheid en hechten veel waarde aan onderwijs en wetenschappelijke kennis. We willen mensen verbinden door open dialogen aan te gaan, ook over moeilijke en gepolariseerde onderwerpen.
Wie zijn de jezuïeten?
De jezuïeten, officieel bekend als de leden van de Sociëteit van Jezus, zijn een katholieke religieuze orde die in 1540 werd opgericht door Ignatius van Loyola. Ze staan bekend om hun toewijding aan onderwijs, sociale rechtvaardigheid en spirituele ontwikkeling.
Onderwijs
Met scholen en universiteiten over de hele wereld hebben de jezuïeten een belangrijke bijdrage geleverd aan het bevorderen van kennis en kritisch denken. In hun onderwijs combineren ze academische excellentie met waarden zoals sociale rechtvaardigheid en ethische verantwoordelijkheid.
Dienstbaarheid en dialoog
Jezuïeten willen zich dienstbaar opstellen. Ze zetten zich in voor de gemeenschap en hebben daarbij speciale aandacht voor de meest kwetsbaren in de samenleving. Ze combineren diepgaande spirituele reflectie met praktische actie, waarbij ze geloven dat echte verandering begint bij persoonlijke groei en bewustzijn. Door dialoog te bevorderen en verschillende perspectieven te omarmen, streven de jezuïeten naar een meer rechtvaardige en inclusieve wereld.
De jezuïeten vandaag
Vandaag geven de jezuïeten gestalte aan hun missie in wat ze de ‘universele apostolische preferenties’ (UAP’s) noemen: de weg naar God tonen, op stap gaan met de armen, met jongeren op weg gaan naar een hoopvolle toekomst en zorg dragen voor ons gemeenschappelijke huis.
Themalijnen
De kernwaarden van de jezuïeten weerspiegelen zich in de themalijnen van onze werking:
Het ontstaan van UCSIA
Alle themalijnen komen ook samen in de Solidariteitsacademie, het overkoepelende project van UCSIA. De Solidariteitsacademie vertrekt van lokale sociale projecten die zich inzetten tegen armoede, sociale uitsluiting, klimaatsverandering en andere problemen waarop noch de overheid, noch de private markt afdoende antwoorden bieden. Van daaruit denken we na over oude en nieuwe vormen van solidariteit. Zo willen we op zoek gaan naar oplossingen voor hedendaagse sociale vraagstukken.
Het ontstaan van UCSIA
Religie in de samenleving
In 1852 stichtten de paters van de Sociëteit van Jezus in Antwerpen een instituut voor handelsonderwijs. Hieruit groeide een van de eerste “business schools” in Europa die universitaire diploma’s toekende. Geleidelijk aan breidde de Sint-Ignatius Handelshogeschool haar activiteiten uit met een Faculteit Letteren en Wijsbegeerte (inclusief Rechten) en een Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen.
UFSIA
Aan het einde van de jaren zestig kreeg de handelshogeschool het wettelijk statuut van universiteit en werd haar naam veranderd naar Universitaire Faculteiten Sint-Ignatius Antwerpen (UFSIA). De nieuwe universiteit kende officiële diploma’s toe in de Toegepaste Economische Wetenschappen, Wijsbegeerte en Letteren, Rechten en Politieke en Sociale Wetenschappen.
Universiteit Antwerpen
Vanaf het begin van de jaren zeventig werkte UFSIA structureel samen met de twee andere universiteiten in Antwerpen: het Rijksuniversitair Centrum Antwerpen (RUCA) en de Universitaire Instelling Antwerpen (UIA).
In 2002 besloten de drie instellingen om te fuseren tot een nieuwe universiteit: de Universiteit Antwerpen. De Universiteit Antwerpen is de eerste universiteit in België met een uitdrukkelijk pluralistisch karakter, met een sterke nadruk op het belang van levensbeschouwelijke en ethische discussies en openheid voor religie en interculturele dialoog.
Vandaag biedt de universiteit een breed scala van onderwijs- en opleidingsprogramma’s aan in de sociale en menswetenschappen, rechten, natuurwetenschappen en geneeskunde. De instelling telt meer dan 23.000 studenten.
UCSIA
Bij de fusie zochten UFSIA en de Antwerpse jezuïeten een manier om het jezuïtische universitaire project voort te zetten in Antwerpen. In de zomer van 2002 richtten ze daarvoor een onafhankelijke vereniging zonder winstgevend doel op: het Universitair Centrum Sint-Ignatius Antwerpen (UCSIA).
Missie
Het doel van de vereniging werd in artikel 3 van de statuten omschreven:
“Het doel van de vereniging is, in het perspectief van een christelijke levensbeschouwing in een geest van openheid en verdraagzaamheid, samen met de leden van de Sociëteit van Jezus en de leden van de Antwerpse universitaire gemeenschap, een hoogstaand internationaal multidisciplinair forum te bieden dat academische reflectie, vorming en dienstverlening ondersteunt en stimuleert over thema’s die bijzondere gestalte geven aan de christelijke levensvisie om aldus dienstig te zijn aan het geloof en bij te dragen tot een meer rechtvaardige samenleving.”
Het eerste event
Een half jaar later werd UCSIA operationeel. In de zomer van 2003 vond de allereerste UCSIA-zomerschool over cultuur, religie en samenleving plaats. Een project dat nog altijd een vaste waarde is op de UCSIA-kalender.
Prestaties
Sindsdien brachten we meer dan 2000 nationale en internationale academici in gesprek met elkaar en met professionelen en beleidmakers. We organiseerden meer dan 800 evenementen van gespecialiseerde academische workshops tot studiedagen voor professionals en webinars voor een breed publiek.
UCSIA in de toekomst
UCSIA bouwt verder op dat kapitaal en onderzoeksnetwerk: het verbreedt zijn werking door meer dienstverlening aan de samenleving en steun aan het hoger onderwijs. Sinds 2018 zetten we erg in op de uitbouw van ‘service-learning’, een innovatieve onderwijsvorm die studenten actief een sociaal engagement laat opnemen en daarover kritisch laat nadenken. Een ander speerpunt is de oprichting van de Solidariteitsacademie in 2024.
Antwerpen: havenstad en wereldstad
UCSIA is niet toevallig in Antwerpen gevestigd: een havenstad en een wereldstad. Wie er studeert, werkt, woont of bestuurt, ondervindt wat globalisering betekent: talrijke mogelijkheden door internationaal verkeer, economische groei, materiële welvaart en culturele rijkdom, maar ook sociale ongelijkheid, snelle veranderingen van buitenaf en een grote verscheidenheid, ook religieus, door vroegere en nieuwe migratie.
Het UCSIA-gebouw: een historisch waardevolle plek
Prinsstraat 14
UCSIA nam in 2003 zijn start in het kantoor op huisnummer Prinsstraat 14. In dat gebouw huisde tot dan de Dienst voor Studieadvies van de UFSIA.
In het begin van de jaren 80 gaf de UFSIA de opdracht aan architect Etienne Van Caster om de twee historische panden in Prinsstraat 14 en 16 te renoveren en samen te voegen.
De stadswoningen de Coninck van Mooren (Prinsstraat 14), ook wel Heilige Matheus of Amsterdam genaamd, en Koning van Frankrijk (Prinsstraat 16) zijn beschermd als monument.
Ze maakten deel uit van de eerste verkaveling die in de zestiende eeuw werd doorgevoerd door de bekende bouwpromotor en grondspeculant Gilbert Van Schoonbeke. De kavels werden in 1542 verkocht met een bouwverplichting binnen één jaar. De gebouwde huizen werden aanvankelijk bewoond door welgestelde handelaars.
De trapgevels zijn typisch voor de zestiende eeuw en vormen een goed voorbeeld van de burgerlijke architectuur uit die periode.
In de hoekgevel verwijst een zandstenen kroon met ‘fleur de lys’ naar de naam van het huis.
Koningstraat 2
In 2020 kocht UCSIA het aanpalende pand in de Koningstraat over van de Universiteit Antwerpen. Het historische pakhuis in neoclassicistische stijl dateert uit 1862. Architect Heliodore Leclef ontwierp het gebouw in opdracht van Charles Pecher, de stamvader van één van de belangrijkste liberale geslachten in Antwerpen.
Een andere parel van de hand van Leclef is het Onze-Lieve-Vrouwecollege van de paters jezuïeten uit 1871 aan de Frankrijklei.
UCSIA gaf de opdracht aan DMT Architecten het bestaande kantoorgebouw en het pakhuis te versmelten en te renoveren. De werken startten in 2022 en namen een kleine twee jaar in beslag. Het complex heeft, naast de kantoren, ook een mooie conferentiezaal en twee ultramoderne vergaderzalen. In september 2024 nam het team zijn intrek in het nieuwe UCSIA-huis.
Vergaderingen en events in het UCSIA-huis
Op zoek naar een locatie voor jouw vergadering of event? UCSIA heeft met de Utopiazaal en de Pelgrimzaal twee zalen die geschikt zijn voor hybride vergaderingen. Daarnaast hebben we de Manresazaal, geschikt voor events van recepties, lezingen tot grote vergaderingen.
De zalen worden verhuurd door konventa, dat ook de andere conferentiezalen op de stadscampus van Universiteit Antwerpen beheerd.
T | 03 265 56 55
E | congreszalen@uantwerpen.be