Service-learning als brug tussen onderwijs en samenleving

Service-learning is een onderwijsvorm waarbij studenten hun academische kennis toepassen in maatschappelijke projecten en daar tegelijk uit leren. Door samenwerking met sociale organisaties buiten de onderwijsinstelling koppelt deze methode theoretische inzichten aan praktijkervaring.

Het doel is dubbel: studenten ontwikkelen relevante vaardigheden en attitudes, terwijl maatschappelijke partners ondersteund worden in hun werking. Zo ontstaat een gelijkwaardige samenwerking waarin leren en maatschappelijke dienstverlening hand in hand gaan.

“Veel kennis en expertise bevindt zich buiten de muren van de hogeschool of universiteit,” zegt Kaat Somers, projectcoördinator service-learning bij UCSIA en coördinator van het Vlaams Netwerk voor Service-Learning in het Hoger Onderwijs. Het is net die wisselwerking tussen onderwijs en samenleving die service-learning waardevol maakt. Niet enkel de student leert, ook maatschappelijke organisaties halen voordeel uit de samenwerking.

In het interview pleit Somers voor een structurele verankering van service-learning binnen het hoger onderwijs. In een wereld met complexe uitdagingen zoals klimaatverandering en sociale ongelijkheid volstaat pure kennisoverdracht niet meer. Studenten hebben nood aan ervaring, waarden en nieuwe inzichten die hen voorbereiden op een diverse en snel veranderende samenleving.

Je kan service-learning toepassen in uiteenlopende disciplines, van sociale sectoren tot ingenieursopleidingen en levensbeschouwelijke vakken. Het gaat erom dat studenten leren van onverwachte situaties en reflecteren over hun maatschappelijke rol.

Service-learning wordt vaak geassocieerd met het hoger onderwijs, maar je kan het principe inzetten op élk onderwijsniveau, van lagere school tot universiteit.

In lagere en middelbare scholen is de invulling natuurlijk eenvoudiger. Jonge kinderen hoeven nog geen diepgaande maatschappelijke kwesties te analyseren, maar kunnen bijvoorbeeld wel kennismaken met de leefwereld van anderen, zorgen voor hun omgeving of kleine sociale acties ondernemen. Zo leren ze al vroeg over betrokkenheid, samenwerking en verantwoordelijkheid.