Is ons brein uitgerust voor medeleven?

29 april 2025
20:00-
21:30
Museum MAS, Hanzestedenplaats 1, 2000 Antwerp

Neurofysioloog Christian Keysers (Nederlands Herseninstituut, KNAW / Universiteit van Amsterdam) en psychiater Stephan Claes (KU Leuven) over de (al dan niet) aangeboren capaciteit van de mens tot medeleven en empathie en hoe dit zijn wereldbeeld beïnvloedt.

Deze Engelstalige lezing is een deel van de reeks 'Compassion in Context', een project in samenwerking met het MAS.

Is ons brein uitgerust voor medeleven?

Deze sessie zal in het Engels verlopen.

Deze lezing is een onderdeel van de reeks ‘Compassion in Context’, an project is samenwerking met MAS | Museum aan de Stroom.

Het empathisch brein over de soorten heen

Een lezing door Christian Keysers

Waarom kan het ons schelen wat er met anderen gebeurt? In 1776 suggereerde Adam Smith dat we lijden als we anderen pijn zien lijden omdat onze hersenen ons hun leed laten voelen. In zijn lezing zal prof. Keysers laten zien dat zijn visie wordt ondersteund door de hersenwetenschap.

Mensen & ratten

Mensen en ratten activeren neuronen en hersengebieden die betrokken zijn bij hun eigen pijn als ze toekijken hoe anderen pijn lijden – alsof ze zelf pijn lijden. Als we dit systeem ontregelen, geven we minder om anderen. De biologie bedraadt ons dus om de vreugde én het leed van anderen te delen.

Maar empathie overkomt ons niet zomaar:

Prof. Keysers zal ook laten zien hoe gemakkelijk we onze biologisch voorbestemde empathie kunnen uitschakelen. We moeten er dus verstandig mee leren om te gaan.

Psychopatie

Tenslotte zal hij laten zien hoe patiënten met psychopathie niet onbekwaam zijn om empathie te tonen, maar een talent lijken te hebben om hun empathie uit te schakelen als het hen niet van pas komt.

Christian Keysers

“Onze hersenen zijn gevormd door miljoenen jaren als sociale primaten. De spiegelneuronen die we geërfd hebben, stellen ons in staat ons met anderen te verbinden en ons hun situatie voor te stellen. Christian Keysers biedt hier een levendige close-up kijk op hoe de hersenen omgaan met empathie en deze genereren, waardoor het een opwindend boek wordt voor iedereen die geïnteresseerd is in de zachtere kant van onze soort.”

Christian Keysers

Christian Keysers is als neurofysioloog verbonden aan het Nederlands Herseninstituut (KNAW) in Amsterdam en de Universiteit van Amsterdam.

Hij is Frans en Duits en geboren in België. Hij studeerde biologie en psychologie in Duitsland en Boston en promoveerde in St Andrews bij David Perrett op de neurale basis van gezichtswaarneming.

In 2000 verhuisde hij naar Parma, Italië om samen met Giacomo Rizzolatti te werken aan het spiegelneuronensysteem. Hij droeg bij aan de ontdekking van auditieve spiegelneuronen bij primaten en toonde aan dat het idee van spiegelneuronen ook van toepassing is op onze emoties en gewaarwordingen met behulp van fMRI bij mensen.

Daarna verhuisde hij naar Groningen, waar hij in 2008 hoogleraar werd in de sociale hersenwetenschappen. In 2010 verhuisde hij naar Amsterdam om afdelingshoofd te worden van het Nederlands Herseninstituut, een onderzoeksinstituut van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen.

Hij is associate editor van de tijdschriften Social Neuroscience en Social Cognitive and Affective Neuroscience en Philosophical Transactions B. Zijn werk is gepubliceerd in toonaangevende tijdschriften, waaronder Science, Neuron, Trends in Cognitive Sciences, Nature Reviews Neuroscience en Current Biology.

Hij is ook lid van de Jonge Academie van Europa.

Zijn boek The Empathic Brain ontving de gouden medaille voor beste wetenschapsboek in 2012.

 

“Omdat we zowel systematisch brutaler zijn dan chimpansees als empathischer dan bonobo's, zijn we verreweg de meest bipolaire aap. Onze samenlevingen zijn nooit volledig vreedzaam, nooit volledig competitief, worden nooit geregeerd door puur egoïsme en zijn nooit perfect moreel.”

Het programma

Projecten

Nieuws