Het Museum aan de Stroom (MAS) en UCSIA bundelen hun krachten! In 2025 verkennen we samen het concept compassie en de betekenis ervan voor de hedendaagse samenleving, als een weg naar lokale en globale solidariteit.
Het programma brengt de interculturele focus op medeleven van de tijdelijke tentoonstelling in Museum MAS van 31 januari 2025 tot 31 augustus 2025 en de interdisciplinaire academische focus op Europa & Solidariteit van UCSIA samen.
Terwijl de tentoonstelling aan de hand van historische en culturele artefacten laat zien hoe compassie in verschillende tijden en culturen wordt geïnterpreteerd, analyseert de aanvullende UCSIA-lezingenreeks het concept en onderzoekt het de relevantie ervan voor vandaag aan de hand van presentaties door bekende sprekers uit verschillende onderzoeksgebieden.
De tentoonstelling 'COMPASSIE
gaat over onze behoefte en ons streven om anderen te helpen. Je ziet er kunst van vroeger en nu en van over heel de wereld die dat in beeld brengt, net als sierstukken en gebruiksvoorwerpen.
Een werk van Breughel met de zeven werken van barmhartigheid, een Japanse prent die toont hoe je zieken kan helpen, een Congolees beeld van een genereuze vrouw, een Tibetaanse gebedsmolen met een medevoelend mantra of een collectebus van de vrijmetselaars.
Je maakt ook kennis met muziek en audioverhalen over het thema. Je beluistert pakkende interviews met Antwerpenaren van Lieve Blanquaert en staat stil bij je eigen ideeën over medeleven.
Tegelijk nodigen hedendaagse kunstenaars je uit om verder kritisch na te denken over het hoe en waarom van ‘compassion’. De expo bevat werken van onder meer Khaled Barakeh, Berlinde De Bruyckere, Ai Weiwei, Stephan Vanfleteren en Annita Smit.
De lezingenreeks
'Compassie in context'.
De kernvragen waarrond de tentoonstelling is opgebouwd vinden een hedendaagse weerklank in de lezingenreeks.
Beginnend met een onderzoek naar de persoonlijke en gemeenschappelijke manifestaties en uitingen van het concept, over de motieven en grondgedachten, tot voorbeelden van goede praktijken vertegenwoordigd in de collectie tentoongestelde stukken, behandelt de lezingenreeks:
Spirituele bronnen van mededogen
De inspiratie die spirituele tradities kunnen bieden bij het bouwen aan gemeenschappelijke menselijkheid en hoe naastenliefde kan leiden tot radicale maatschappelijke transformatie ten dienste van de machtelozen.
Religiewetenschappers Karen Armstrong en Manuela Kalsky praten op 20 februari 2025 over de spirituele bronnen van compassie.
Politieke implicaties van mededogen
De waardering van politiek als een rationele morele onderneming en vertrouwen en vergeving als filosofische middelen voor politiek.
De politieke filosofen Nicolas de Warren (Pennsylvania State University) en Allegra Reinalda (KU Leuven) bespreken op 20 maart 2025 de politieke implicaties van medeleven.
Het menselijk vermogen tot een meelevende gemeenschap
De erkenning dat een vreedzaam maatschappelijk middenveld en goed overheidsbeleid afhankelijk zijn van het menselijk vermogen tot empathie om te navigeren door intellectuele en ideologische diversiteit.
Neurofysioloog Christian Keysers (Universiteit van Amsterdam) en psycholoog Stephan Claes (KU Leuven) hebben het op 29 april 2025 over het menselijk vermogen tot een compassievolle gemeenschap.
Compassie in solidaire gemeenschappen
Hoe transformeert medeleven groepen en organisaties? Welke rol speelt jet bij het bevorderen van psychologische veiligheid? Hoe is het verbonden met bredere solidariteit? En welke bijdragen kan compassie leveren aan het opbouwen van veilige samenlevingen?
Socioloog en theoloog Anne Birgitta Pessi (Universiteit van Helsinki) en Emmanuel Van Lierde (Curando) discussiëren op 22 mei 2025 over compassie in gemeenschappen.