Kerk in Tabora, Tanzania | Foto door Rohan Reddy via Unsplash

De toekomst van de missie, de missie van de toekomst?

Debat op maandag 27 november 2023

Het christendom is een godsdienst met universele aanspraken. In de zeventiende eeuw leverde de kerk immense inspanningen om het ene, ware, katholieke geloof overal te verspreiden. De ontdekking van nieuwe gebieden en volkeren zette hen nog meer aan missies op te zetten in alle windrichtingen om zieltjes te winnen. Goedschiks als het kon, kwaadschiks als het moest. Want om zoveel mogelijk individuen te redden was het noodzakelijk om het katholieke geloof zo nodig op te leggen. Deze modus operandi bepaalde in belangrijke mate de relaties en machtsverhoudingen. Geleidelijk zouden de vele gedwongen bekeerlingen zich dat nieuwe geloof zoveel mogelijk eigen maken. Het werd deel van hun identiteit waarmee ze zelf heel actief aan de slag gingen. Het vormde de voedingsbodem voor hun eigen visie op het katholieke geloof dat ze zelf zouden gaan propageren. En dat heeft verstrekkende gevolgen tot vandaag. De bekeerlingen van eertijds zijn de missionarissen van vandaag. Zij zijn nu bepalend voor het aangezicht en de identiteit van het katholieke geloof met zijn universele appel. In die zin komt het heden ten dage ook in het vaarwater van dat andere ‘geloof’ met zijn universele aanspraken, het discours van de mensenrechten.

In dit panelgesprek onder leiding van Sibo Kanobana onderzoeken we hoe we ons verhouden tot het missieverleden. Welke plaats heeft dit in het licht van de debatten over (de)kolonisatie? Welk verscheiden en diffuus beeld verschijnt van dat ‘ene, ware, katholieke geloof’? Hoe ondergingen mensen dat geloof, eigenden ze het zich toe en maakten ze er iets nieuws van? Welke impact heeft dit voor het uitzicht van het geloof van morgen? Hoe universeel is de aanspraak van dat geloof? En hoe verhoudt zich dat tot de mensenrechten? Tijdens dit brede en open debat staan we in het bijzonder ook stil bij de rol van de jezuïeten. Zij hebben van bij de oprichting van hun orde een van de meest gesofisticeerde missienetwerken opgericht en zijn ook vandaag nog actief in tal van missies. Bovendien laten ze steeds weer een heel eigen stem klinken binnen de kerk, toen en nu, en drukken ze met paus Franciscus zeker hun stempel op het geloof.

Met Nozizwe Dube (doctoranda International & European Law, Maastricht University), Idesbald Goddeeris (hoogleraar geschiedenis, KU Leuven), Théogène Havugimana (directeur Missio België), Marit Monteiro (hoogleraar Cultuur- en Religiegeschiedenis, Radboud Universiteit Nijmegen), en moderator Sibo Kanobana (docent sociolinguïstiek en postkoloniale studies, UGent).

Dit debat maakt deel uit van de reeks ‘Grote vragen’ over de vraagstukken van vroeger en nu, die UCSIA programmeert voor het stadsfestival Barokke Influencers.

Andere lezingen in de reeks ‘Grote Vragen’ van het stadsfestival ‘Barokke Influencers’