2024
Religie als taal om angst en frustratie te uiten
Religie is terug van nooit weggeweest in het politieke domein. Daarover ging het publieke paneldebat van de UCSIA-zomerschool. In het panel zetelden internationale religiewetenschappers en zomerschooldocenten Jayeel Cornelio, Jennifer Eggert en Vlad Naumescu.
Lees het artikel in Tertio...
Neutraliteit breidt zich uit als een olievlek
Wint neutraliteit aan terrein ten koste van de godsdienstvrijheid? Lees het interview met politiek sociologe Samira Azabar en professor discriminatierecht Jogchum Vrielink in Tertio!
Lees meer...
Werkingsverslag 'Barokke Influencers'
Vorig jaar rond deze tijd openden we trots het stadsfestival Barokke Influencers op het Conscienceplein in het hart van Antwerpen. Daarin legden we het leven in de 17de eeuw naast dat van ons. We ontdekten verbazend veel raakpunten. Het programma omvatte onder meer expo’s, lezingen, concerten en een stadsparcours. Lees het werkingsverslag en duik samen met ons nog één keer in de barok.
Lees meer...
UCSIA-zomerschool:
Religie & politiek
Ben je een doctoraatsstudent of postdoctorale onderzoeker met een interesse in religie en politiek? De UCSIA-zomerschool bestudeert dit jaar de relatie tussen religie, nationalisme, populisme en conservatisme. Volg les van internationale experts, presenteer je eigen onderzoek, werk één-op-één met de tutoren en bouw je academische netwerk verder uit. Stel je kandidaat voor 15 april 2024!
Lees meer...
2023
Missies, kaarten en bemiddelaars
Even terugspoelen naar een magische ontdekkingsreis naar Latijns-Amerika in de Nottebohmzaal. Mirela Altic nam de jezuïetenkaarten uit de zeventiende eeuw onder de loep. Francismar Alex Lopes de Carvalho onderzocht de bekering van de lokale bevolking van het Amazonengebied en kwam tot de ontdekking dat dit geen eenrichtingsverkeer was. Daarna volgde een panelgesprek met onze twee gasten onder leiding van Christiane Stallaert.Herbeluister het hier...
20 jaar UCSIA-zomerschool
De UCSIA-zomerschool voor doctoraatsstudenten en junior postdocs in religiestudies viert dit jaar haar 20ste verjaardag. Voor deze gelegenheid organiseerde UCSIA een academische workshop waarbij vijf alumni, vijf gastsprekers en de zes leden van de ‘UCSIA Summer School’-stuurgroep in debat gingen over interdisciplinaire kwesties in de studie van religie. De volgende UCSIA-zomerschool vindt plaats in 2024.
Lees meer ...
Het geloof in de grap
Na 1585 werd Antwerpen een proeftuin voor een nieuw barok en militant katholicisme. Het West-Europa van de zestiende en zeventiende eeuw was diepreligieus. Mocht er al eens gelachen worden met het geloof? Literatuurwetenschapper Lieke Stelling onderzocht tal van Engelse humoristische teksten uit die periode. Ze vertelt over humor en religie in het 17de-eeuwse Engeland.Bekijk de lezing...
Hoe gevaarlijk is het geloof van de ander?
Na 1585 werd Antwerpen een proeftuin voor een nieuw barok en militant katholicisme. Vooral onder leiding van de jezuïeten werd geëxperimenteerd met manieren om gelovigen te mobiliseren tegen de protestantse vijand en zijn ideeën. Bleef er in die context nog ruimte voor verdraagzaamheid? In deze lezing neemt historica Judith Pollmann (Universiteit Leiden) de tijdsgeest van toen en de praktische gevolgen ervan onder de loep.Bekijk de lezing...
Call for Papers
Geloof in solidariteit
Welke rol speelt geloof en religieuze inspiratie bij de organisatie van solidariteit? De interdisciplinaire workshop 'Geloof in solidariteit' onderzoekt deze vraag zowel in een hedendaagse superdiverse en post-seculiere verstedelijkte context als in samenlevingen waarin het seculariseringsproces pas in de 19de eeuw startte en nog volop aan de gang is. Keynotesprekers zijn ondere andere Anne Birgitta Pessi en Joan Stavo-Debauge. Deadline: 28 juni 2023. Lees meer ...
Lees het interview met Liz Bucar in Tertio !
Mogen we als westerling zomaar yoga beoefenen of de Camino naar Santiago wandelen zonder religieuze motieven? Tertio interviewde Liz Bucar, religieus ethicus en auteur van het boek 'Stealing My Religion' over het ‘lenen’ van religieuze praktijken oftewel religieuze appropriatie. “In plaats van zelf aan religieuze toe-eigening te doen, wil ik ethische vragen stellen bij het beoefenen van een religieuze praktijk als niet-religieus persoon”, zegt ze. Op 3 mei geeft Liz Bucar een lezing over spiritueel shoppen in De Roma.
Lees het interview ...
2022
Harry Potter en de zin van het leven
Miljoenen lezer(tje)s wereldwijd verslonden de avonturen van Harry Potter. Wat maakt deze fantasyreeks zo populair? Volgens religiepsychologe Hetty Zock (Universiteit Groningen) zijn de boeken niet alleen leuk, spannend en humoristisch, maar borduren ze ook voort op de algemeen menselijke, existentiële thema’s met een hedendaagse insteek.Bekijk de lezing...
Reveil Talks
Vroeg of laat krijgt iedereen te maken met de dood, afscheid nemen en rouwen. En toch zit dit onderwerp al veel te lang in een donker hoekje verscholen. Nochtans is onze rouwcultuur de jongste jaren sterk in beweging. In deze reeks vertellen inspirerende troosttrekkers hoe we onze rouwcultuur warmte kunnen inblazen en hoe ze daar met hun werk een steentje toe bijdragen.Bekijk de webinarreeks...
Islamonderwijs in Europa
Hoe organiseren de Europese landen islamonderwijs? Onderzoekers van over heel Europa en uit verschillende vakgebieden deelden hun inzichten op de conferentie ‘Education of Islam – Islam in Education in Europe’ in Antwerpen.Bekijk de hoofdsprekers...
Ecologie & geloof
De encycliek Laudato Si’ is alom bekend om haar ‘groene’ thema’s, maar biedt ze ook inspiratie voor het hedendaagse kerkverstaan? Wat betekent het precies om kerk te vormen in tijden van ecologische en sociale crises? Theologe Lea Verstricht (KU Leuven / CCV Bisdom Antwerpen) neemt het concept ‘ec(o)clesiologie’ van theologe Judith Gruber uitgebreid onder de loep.Bekijk het webinar...
De kunst van katholieke banaliteit in het seculiere Frankrijk
Frankrijk draagt zijn laïcité hoog in het vaandel, maar tegelijkertijd blijft het katholicisme er de ruimte en de tijd bepalen op een manier die vaak slechts als ‘erfgoed’ wordt weggezet. Antropologe Elayne Oliphant (New York University) deelt haar onderzoek hierover in deze theologische lezing.Bekijk het webinar...
Joodse milieu-ethiek
Ariel Mayse (Stanford University) onderzoekt hoe je vanuit het volledige scala van Joodse theologische, juridische en filosofische literatuur tot een milieu-ethiek kan komen die de waarden van het marktindividualisme en het extractivisme weerlegt met verhalen van plicht ten opzichte van de niet-menselijke wereld. Annemarie Mayer (Trier University) reageert vanuit een christelijk perspectief.Bekijk het webinar...
De Kerk in Vlaanderen
Guy Vanheeswijck, Jean Van Houtte en Gert Verschraegen stellen het boek 'De Kerk in Vlaanderen' voor. De bundel maakt de balans op van de grote transformatie die de Kerk in Vlaanderen de afgelopen zestig jaar heeft doorgemaakt. Verschillende sociologen, filosofen, theologen en andere bevoorrechte waarnemers laten hun licht schijnen op het instituut en zijn verhouding tot de hedendaagse maatschappij.Bekijk de boekvoorstelling...
Call for Papers
Religie, Mobiliteit & Economie
Verken de relaties tussen tussen religie, cultuur, politiek en economie met een frisse, innovatieve blik! De UCSIA zomerschool biedt een gratis interdisciplinair programma aan voor doctoraatsstudenten en junior postdoctorale onderzoekers. De deadline voor kandidaturen werd verlengd tot 25 mei 2022.
Lees meer...
2021
Een nieuw begin zonder onschuld
Hoe kunnen we gemeenschappen opbouwen en samen leven zonder te ontkennen dat dit onvermijdelijk samen gaat met conflict? En hoe geven we conflict en onenigheid een productieve rol in dit proces? Judith Gruber onderzocht deze vragen in haar theologisch webinar.Bekijk het webinar (in het Engels)...
Levensbeschouwingen in gesprek?
Cliënten, patiënten en bewoners binnen de zorg ervaren zingeving en spiritualiteit vanuit hun eigen context en achtergrond. En ook wie binnen de zorg werkt rond of aandacht heeft voor thema’s als zinbeleving doet dat vanuit het eigen denkkader. Waar men zou verwachten dat dit voor botsingen zorgt, leert de praktijk ons dat die verschillende contexten vaak net een verrijking kunnen vormen.Herbeleef het online symposium...
Studiedag ‘Niet langer onzichtbaar' uitgesteld
Helaas moeten we de studiedag 'Niet langer onzichtbaar' uitstellen. We hopen binnenkort een nieuwe datum in het voorjaar van 2022 te kunnen aankondigen. Blijf je graag op de hoogte van de nieuwe datum? Schrijf je dan in op de mailinglijst van het event.
Lees meer...
Alle dingen nieuw
Erik Borgman stelde zijn nieuwste boek voor. In ‘Alle dingen nieuw’ gaat hij op zoek naar de betekenis van geloven, ontvankelijk zijn, leven van vertrouwen in een wereld die controleerbaarheid en maakbaarheid proclameert.Bekijk het webinar...
Virtuele tour 'Passie: Verhalen uit het hart'
In het voorjaar organiseerden het Religious Bodies-team en UCSIA de tentoonstelling 'Passie: Verhalen uit het hart' in de Sint-Pauluskerk in Antwerpen. De expo vertelt complexe verhalen over het hart in het katholieke symbolisme, de devotie en de mystiek in de negentiende en twintigste eeuw. De emotionele betekenissen van de harten van de gelovige stervelingen en de goddelijke harten van Jezus en Maria staan centraal in deze analyse van religieuze afbeeldingen, objecten en praktijken.
Je kan de expo nu online bezoeken...
Christendom en radicaal-rechts
Hoe komt het dat radicaal-rechtse politici vaak ondersteund worden door een conservatief-christelijke achterban? Welke gemeenschappelijke denkbeelden en idealen koesteren ze? Journalist Sander Rietveld (ZEMBLA), historicus Vincent Scheltiens (UAntwerpen) en politica Bianca Debaets (CD&V) buigen zich over deze vragen in dit webinar i.s.m. Tertio.Bekijk het webinar...
Islamonderwijs in Europa
Tegen het licht van arbeidsmigratie en de vluchtelingencrisis, is de manier waarop islam onderwezen wordt in onderwijscontexten onderwerp van debat in Europa. De nieuwe publicatie ‘Islamic Religious Education in Europe’ kijkt naar de uitdagingen en voordelen van effectief islamonderwijs. We hadden Martin Rothgangel (Universität Wien) en Abdullah Sahin (University of Warwick), twee van de auteurs, te gast op de online boekvoorstelling.Bekijk het webinar (in het Engels)...
Subliem en subtiel? De Kathedraal, 500 jaar zoeken naar taal
De O.L.V.-Kathedraal is al 500 jaar een belangrijk deel van het Antwerpse stadsweefsel. Haar rijke geschiedenis nodigt ons uit tot reflectie over haar rol van vandaag en morgen. Guido Vanheeswijck, Jan Van Ballegooijen, Jens Van Rompaey en Marlies De Munck analyseren de verhouding van de Kathedraal tot de hedendaagse seculiere samenleving. Aansluitend is er het concert ‘the four seasons’ van Antonio Vivaldi / Max Richter door het Atanares ensemble met soliste Nadja Nevolovitsch.Bekijk het webinar en concert...
Achter de schermen van 'Passie. Verhalen uit het hart'
Hoe kwam de stadswandeling en de expo in de Sint-Pauluskerk tot stand? Het Religious Bodies-onderzoekstem neemt je mee in de methodes, bronnen en historiografische velden die ze gebruikten om de verhalen van het hart in katholiek symbolisme, devotie en mystiek te vertellen.Bekijk het webinar (in het Engels)...
Planetaire theologie en klimaatverandering
Wat is de rol van 'mens', 'overheid' en 'politiek' in de klimaatverandering? Professor Peter Scott laat zich inspireren door populaire cultuur, planetaire en politieke theologie om een antwoord te vinden op deze vraag.Bekijk het webinar (in het Engels)...
Ouverture à la diversité religieuse
Op woensdag 21 april van 19.00 – 21.45 uur, organiseert inTOUCH samen met Chapelle pour l’Europe en UCSIA een online boekvoorstelling van Ouverture à la diversité religieuse, de eerste Franstalige publicatie van de Spaanse jezuïet Javier Melloni. Het is een pleidooi aan de verschillende religieuze tradities om zich open te stellen voor diversiteit en anders-zijn binnenin hun traditie.
Lees meer...
Au nom de la séparation: judaïsme et christianisme à l’épreuve
Filosofe en musicologe Danielle Cohen-Levinas van Sorbonne Université gaf een webinar over 'séparation'. Het jodendom en het christendom zijn twee Abrahamitische religies met één gemeenschappelijke tekst: de Hebreeuwse Bijbel. Dit gedeelde fundament onderging echter 'une séparation'. De tekst is nu beschikbaar in het Frans, het Engels en het Nederlands.
Lees meer...
2020
De genereuze ruimte
De ruimtes die we bewonen nemen vandaag meer dan ooit een prominente plaats in in onze belevingswereld. Maar hoe kan een ruimte voor verbinding en verdieping zorgen? Hoe geven we nieuwe plekken van betekenis vorm? Interieurarchitect Tom Callebaut (tc plus & KU Leuven) stelt 'de genereuze ruimte' voor, een uniek concept dat tot stand kwam uit ontwerpend onderzoek, concrete projecten en persoonlijke ervaringen.Bekijk het webinar...
Vrouwen, werk en zorg: Naar een nieuwe economische balans
Professor Yana Van der Meulen Rodgers denkt na over hoe we een feministische economie kunnen opbouwen tijdens de Covid-19-pandemie. Daarna deelt Ilse De Vooght het verhaal over het ontstaan en de resultaten van de 30-uren-werkweek, waarmee vrouwenorganisatie Femma vorig jaar experimenteerde.Bekijk het webinar (in het Engels)...
Naar een financiële markt in dienst van de maatschappij
Hoe gaan we naar een financiële markt in dienst van de maatschappij? Politiek economiste Ann Pettifor en Thomas Van Craen, CEO van Triodos Bank, onderzochten deze vraag in het eerste voorbereidende webinar voor de 'Economy of Francesco'-conferentie.Bekijk het webinar...
De dialoog tussen joden, christenen en moslims
Experten Etienne Vetö en Felix Körner sj gingen in gesprek over de actuele hangijzers in de trialoog met vertegenwoordigers van de drie verschillende geloofsovertuigingen. Dit online colloquium viert de 20ste verjaardag van het christelijke opinieweekblad Tertio, en werd georganiseerd samen met UCSIA en het Instituut voor Joodse Studies.Bekijk het colloquium...
Christianity, Social Justice and Civic Duty after Assisi 2020
Op 3 oktober 2020 ondertekende Paus Franciscis in Assisi zijn derde encycliek: Fratelli Tutti. Francis Davis onderzoekt wat we kunnen leren uit het document, een halfjaar na de corona-uitbraak in Europa. De hamvraag van zijn lezing is: hoe geven we concreet vorm aan nieuwe strategiëen van sociale en economische verandering en burgerplicht in het huidige ontwrichtende tijdperk?Bekijk het webinar...
Kerk & digitale media
In dit webinar getuigen ervaringsdeskundigen Philip Debruyne sj en Bart Paepen over de mogelijkheden en beperkingen van het digitale kerk-zijn. Tijdens de lockdown ontwikkelden ze een eigen digitaal aanbod voor hun parochies. Het werd een boeiend gesprek over de praktische en theologische consequenties van online liturgie, sacramenten en pastoraal.Bekijk het webinar...
Zomerschool-webinar over welvaartsethiek
In dit exclusief webinar met twee van onze zomerschool-docenten presenteerde socioloog Jayeel Cornelio zijn onderzoek naar de welvaartsethiek in de Filippijnen. Antropologe Angie Heo verzorgde de respons. De zomerschool over 'Religie, mobiliteit en politiek' kon dit jaar helaas niet doorgaan omwille van de pandemie. Met dit webinar brachten we de onderzoekers digitaal samen.Bekijk het webinar...
Digitale liturgie & pastoraal
Ook geloofsgemeenschappen hebben hun ‘business as usual’ in deze tijd moeten opgeven. Ze hebben moeten zoeken en zoeken nog steeds naar alternatieven, zoals het online aanbieden van eucharistievieringen. Stijn Latré interviewde jezuïet Philip Debruyne sj over digitale liturgie en pastoraal in de Onze-Lieve-Vrouw van Leliëndaalkerk in Mechelen.Bekijk het interview...
Vijfde verjaardag van Laudato Si
In 2015 werd de encycliek ‘Laudato Si’ gepromulgeerd, een krachtige oproep van Paus Franciscus voor een solidaire aanpak van de ecologische crisis . Ter gelegenheid van de vijfde verjaardag van Laudato Si’ zijn er heel wat initiatieven zoals de internationale Laudato Si’-Week, online conferenties en gezamenlijke gebedsmomenten.
Bekijk ze hier...
Terugblik symposium 'Parochie & ambt. Tussen renovatie en innovatie'
Begin maart brachten we verschillende geledingen van de Vlaamse kerk samen rond de centrale vraag: hoe kunnen we aan kerkopbouw doen voorbij de verlieservaring? De boeken ‘Als God renoveert’ van James Mallon en ‘Te weinig priesters… en nu?’ van Alphonse Borras waren de rode draad doorheen het symposium.
Lees hier het verslag...
Sociale cohesie tijdens coronacrisis is van levensbelang
De coronacrisis heeft een enorme impact op het mentaal welzijn van de bevolking. Vooral de meest kwetsbaren onder ons verdienen extra zorg en aandacht. Huisarts en doctorandus Bert Leysen licht toe hoe 'compassionate communities' hierin een rol kunnen spelen.
Lees meer op de UZA-coronablog...
Bekijk de film Rozen van barmhartigheid ~ over leven en sterven
Marc Desmet is arts en jezuïet. Documentairemaker Leo De Bock volgde hem in maart op de dienst palliatieve zorgen in het Jessa ziekenhuis, Hasselt.
Bekijk de documentaire...
Nieuwe visietekst 'Religie, cultuur en samenleving'
Waar staat de UCSIA-themalijn ‘religie, cultuur en samenleving’ voor? Welke thema’s vinden we belangrijk en waarom? Welke accenten leggen we daarin de komende jaren?
Lees de visietekst...
Terugkeerpunt
Klinkt in de coronacrisis een christelijke stem? UCSIA las het nieuwste boek van Tom Holland: Heerschappij. Hoe het christendom het Westen vormde. Hoe beïnvloedt de christelijke traditie ons denken en handelen, ook in tijden van corona.
Lees en reageer...
Virtuele tour expo 'WONDE(R)'
In het najaar van 2019 bracht het Stigmatics-team van het Ruusbroecgenootschap het verhaal van 250 Europese stigmatici naar KADOC in Leuven. Deze stigmatici uit de 19e en 20e eeuw zijn tot op vandaag onderwerp van controverse tussen ‘believers’ en ‘non-believers’. Je kan deze unieke expo nu (her)beleven via een virtuele tour en de catalogus.
Lees meer...
Paus Franciscus roept op tot reflectie over het “leven na de pandemie”
Op Pasen richtte paus Franciscus zich in een brief tot de sociale bewegingen en organisaties die de samenleving draaiende houden in de strijd tegen COVID-19. Hij roept op om na te denken over het “leven na de pandemie” en om te werken aan integrale menselijke ontwikkeling.
Lees en reageer...
Call for Applications: deadline verlaat
voor de UCSIA-zomerschool
over 'Religie, mobiliteit & politiek'
op 23-30 augustus 2020
aan de Universiteit Antwerpen
nieuwe deadline kandidaturen:
15 april 2020
Lees meer...
Coronavirus
Omwille van de uitbraak van het coronavirus in ons land, hebben we beslist om alle UCSIA-evenementen in maart te annuleren. Daarnaast zal ons kantoor meestal gesloten zijn, omdat onze medewerkers zo veel mogelijk van thuis zullen werken.
Lees meer...
Bezoek Resam
Op 29 januari 2020 ontvingen we Resam in Antwerpen. Deze Deense vzw bestaat uit vooraanstaande religieuze leiders van de 3 monotheïstische godsdiensten. Het doel: de interreligieuze dialoog. Gids van dienst, rabbijn Aaron Malinsky, nam onze gasten mee naar de joodse wijk en de synagoge.
2019
Call for Applications
voor de UCSIA-zomerschool
over 'Religie, mobiliteit & politiek'
op 23-30 augustus 2020
aan de Universiteit Antwerpen
deadline kandidaturen:
15 maart 2020
Lees meer...
Kerknet bezoekt expo Wonde(r)
De tentoonstelling toont vreemde fascinatie voor wonden van Christus. Tussen 1800 en 1950 kende het fenomeen van gestigmatiseerden in West-Europa een enorme opleving. Er zijn zowaar 250 verhalen bekend. 6 vaststellingen.
Lees het artikel op Kerknet…
De spirituele zoektocht van een ex-atheïst
Willemijn Dicke, respondent op ons symposium over “Onbeminde gelovigen”, begon in 2009 aan een spirituele zoektocht. In haar boek “De sjamaan en ik” beschrijft ze hoe ze daarbij het atheïsme uit haar jeugd achter zich liet. De eenheidservaring die ze een jaar na de start van haar queeste beleefde, had daarbij een enorme impact.
Lees het interview in Tertio…
Eric Holterhues over het financieel systeem en ignatiaanse spiritualiteit
Het Tijdschrift voor Geestelijk Leven wijdt op 9 november een symposium aan de toekomst van de spiritualiteit. De Nederlandse bankier Eric Holterhues (47) zal er spreken over zijn visie op een gezond financieel systeem en over de rol die de ignatiaanse spiritualiteit daarin speelt. Kerknet sprak met hem.
Lees het artikel…
Guido Vanheeswijk over 'Onbembinde gelovigen'
Tertio interviewde Guido Vanheeswijck over zijn essay ‘Onbeminde gelovigen’:
Lees het artikel…
Van onze partners
Op 30 augustus organiseert de Werkgroep 17de eeuw zijn jaarlijks congres over deugd en ondeugd. In het kader van dit congres, kan je de gelijknamige expo bezoeken in de Universiteitsbibliotheek van Antwerpen.
Lees meer…
Supernatural religion in the age of empire
Call for papers voor een workshop over de interactie tussen bovennatuurlijke geloofsovertuigingen en ervaringen van kolonialisme en imperialisme op 18 oktober 2019 aan de Universiteit Antwerpen. Lees meer…
Converso-Paulinism
Herbekijk de lezing van Claude Stuczynski in het kader van de UCSIA-IJS-leerstoel.
Call for Applications
voor de UCSIA-zomerschool
over “Religion & Mobility”
25 augustus-1 september 19
Universiteit Antwerpen
deadline: 31 maart 2019
Alternatief voor seculariseringsthese
Lees het interview met de Duitse socioloog Hans Joas in Tertio.
Verbinding in tijden van fragmentatie
Op 17 en 18 januari vond het jaarlijkse VUHP-seminarie voor de pastoraal verantwoordelijken van de Vlaamse hogescholen en universiteiten plaats.
Lees hier het verslag!
Van onze partners
Op 14 februari 2019 heeft het Centrum Pieter Gillis Ger Groot te gast voor een lezing over het materialisme van de godsdienst.
