Reeks 1
9.30 – 10.45 uur
Werkvorm
Workshop
Thema
Onderzoek en anderen
Inspirerend reflecteren binnen CSL
de betekenis van sociaal engagement voor mezelf en de maatschappij
door Hanna Vandenbussche (KOV)
Burgerschap, verantwoordelijkheid en solidariteit zijn noties die vandaag de dag moeilijk weg te denken zijn. In deze crisisperiode drukt een algemeen verlangen naar verbondenheid zich uit in allerhande originele engagementen en mooie solidariteitsacties. De talrijke lakens uit de verschillende vensters, het applaus om 20.00u ’s avonds en de prachtige muurtekeningen zijn slechts enkele sprekende voorbeelden van hoe mensen zich liefdevol en dienstbaar opstellen tegenover elkaar.
Deze houding van dienstbaarheid en liefde voor de wereld willen we vanuit Katholiek Onderwijs Vlaanderen versterken bij onze leerlingen, en dit ook in niet-coronatijden. Wederkerigheid en solidariteit vormen één van de fundamenten van het katholiek onderwijs: de leerling zet zich in voor een ander in de maatschappij, maar ontwikkelt ook zijn eigen identiteit vanuit die concrete dialoog met de ander. Deze dialoog voedt zich echter niet alleen met kennisinhouden, maar vraagt om reële confrontaties en ontmoetingen over de klasmuren heen. Op die manier werken leerlingen mee aan een betere wereld, een wereld waar iedereen hoopvol van droomt. Doorheen het CSL-traject krijgen de leerlingen dan ook de wegwijzers mee om open en gastvrij te worden en zich te ontwikkelen in hun uniciteit en verbondenheid. Daarnaast leren ze ook om met kwetsbaarheid geconfronteerd te worden (zowel van zichzelf als van de ander) maar tegelijk ook iets beloftevols te realiseren.
Binnen het project ‘inspirerend burgerschap’ ontstond daarom het idee om leerlingen niet alleen inhouden rond burgerschap aan te reiken, maar ook om hen actief te engageren, en dit via ervaringsgerichte werkvormen. Community Service Learning biedt met haar didactiek van leren, dienen en reflecteren, hiertoe uitstekende kansen. Niet alleen worden leerlingen rechtstreeks geconfronteerd met een maatschappelijke problematiek: ze worden aangespoord om hierover zelf een mening te vormen en bewust na te denken over mogelijke oplossingen.
Reflectie speelt in dit hele proces een erg belangrijke rol: niet alleen leren leerlingen over hun ervaring van maatschappelijk engagement, ze leren tegelijk ook stilstaan bij de dieperliggende betekenis ervan, zowel voor zichzelf als voor anderen. Het hoeft dan ok niet te verbazen dat reflecteren de rode draad vormt binnen onze CSL-trajecten.
In deze workshop willen we graag onze werking rond Community Service Learning op een zo concreet mogelijke manier toelichten, en dit via een actieve interactie met ons publiek. We vertrekken hierbij in de eerste plaats van praktijkvoorbeelden uit onze proeftuinscholen, waar we ons vooral richten op leerlingen de tweede en de derde graad van het secundair onderwijs (zowel A-stroom als B-stroom). De deelnemers aan onze workshop zullen worden uitgenodigd om reflectie-oefeningen op leerlingenniveau uit te proberen zoals bijvoorbeeld het filosoferen vanuit concrete voorbeeldcasussen. Daarnaast bieden we ook concrete tools op lerarenniveau, waarbij we graag verwijzen naar ons lerend netwerk “CSL en inspirerend burgerschap”. Binnen dit lerend netwerk hebben we samen met enkele geëngageerde leerkrachten uit verschillende richtingen ervaringen en expertise rond CSL opgedaan en uitgewisseld. Opnieuw laten we hier de deelnemers aan onze workshop kennismaken met concrete methodieken zoals “de droomvraag”, “oase”, etc. Ten slotte stellen we ook onze praktische en inhoudelijke ondersteuning voor aan de hand van uitgewerkte materialen, zoals een document van betrokkenheid en een reflectieportfolio.